Table sommaire du registre Aix-en-Provence

Table sommaire du registre Aix-en-Provence, Bibl. Méjanes, ms 716 (1079)

Registre parchemin composé d’une seule main, d’une écriture de chancellerie très régulière et soignée, titres et pieds de mouche rubriqués, majuscules ornées de couleur jaune, Tabula capitulorum aux folios 98-105v, double foliotation (médiévale et contemporaine, qui correspondent). Les statuts royaux collectés sont compris entre 1235 et 1310 ; leur ont été adjoints les canons du concile interprovincial de Saint-Ruf d’Avignon, du 3 décembre 1337. Le registre est du XIVe siècle, après décembre 1337. Ce manuscrit a appartenu à Charles Giraud (1802-1881) qui en fit don à la bibliothèque Méjanes d’Aix-en-Provence en 1867, après en avoir édité le contenu.

Voir les autres recueils de statuts AD13, B 147 et 1H 1143.

 

folios

datation

contenu

édition Giraud

autres éditions

autres manuscrits (AD13)

1-10v

7 octobre 1235, Draguignan

Statuta domini Raymundi Berengarii comitis Provincie (statuts de Fréjus)

p. 4-15

RACP, no 246

B 326

B 143, fol. 17-20

B 2, fol. 11-13v

B 147, fol. 72/97

1 H 1143, fol. 1-22v

10-10v

c. 1234-28 juin 1245 et 23 décembre 1243

Statuta curie Aquensis (statuts de la baillie d’Aix et de Brignoles)

16-17

RACP, no 389 § 28

B 2, fol. 195-198v

B 206, fol. 2-4v

B 147, fol. 112-112v/196v

10v-17

c. 1234-28 juin 1245

Ad conservationes juris et justicie

17-25

RACP, no 389 § 2

B 147, fol. 118-124/198-203v

17-19v

déb. 1266

Ordinationes et statuta facte per Karolum primum comitem Provincie super officialibus

25-28

J.-P. Boyer, « Construire l’État en Provence », p. 23

B 206, fol. 6-7v

19v-23v/

63v-64v

publication 8 février 1294

Super blasfemiis et parjuriis.

Omne nobis est studium… / Statuimus quod nullus sit disazitus…

28-33/87-88

V.-L. Bourrilly, R. Busquet, La Provence au Moyen Âge, p. 311

B 398

B 263, fol. 84v-86v

B 142, fol. 15-17

B 147, fol. 181v-186

23v-25

11 février 1298, Aix, publication 2 juin Sospel

Ubi pecunia convertatur illorum qui operantur diebus festivis et tenent concubinas.

Olim de subditorum nostrorum…

33-35

 

B 147, 27v-28v/170v-171v/232v-233

B 142, fol. 17v ; 1 H 1143, fol. 38-39

25-25v

12 août 1297, Brignoles

Declaration sancta.

Olim deliberatione consulta in comitatibus…

35

 

 

25v-26v

25 mai 1294, Naples

Littera Hugonis de Vicinis.

Decet regalem providentiam…

36-37

M. Hébert, « Les ordonnances de 1289-1294 », p. 51 n. 20

M.  Hébert, « Les mutations foncières »

B 147, fol. 180-181

B 263, fol. 80v

1 H 1143, fol. 26-27v

26v-28

1291-1293/ 4 novembre 1294, Aix

Contra usurarios.

Ad audienciam nostram clamosa insinuatione…

37-39

G. Giordanengo, « Arma legesque colo. L’État et le droit », p. 72

V.-L. Bourrilly, R. Busquet, La Provence au Moyen Âge,, p. 311

1 H 1143, fol. 76v-77v

28-30v

c. 7 janvier - 21 novembre 1288

Statuta facta per dominum Johannem Scoti senescallum super facto officialium

39-44

A. Kiesewetter, Die Anfänge, p. 579-583

B 2, fol. 200-201

B 147, fol. 126v-128v/206-208v

30v-31v

12 juin 1296

Confirmatio statutorum domini Karoli primi et domini Raymundi Berengarii

44-45

 

B 400

B 147, fol. 164-168/221-224

31v-33v

12 juin 1296

Veteris juris laudabilia…

46-48

V.-L. Bourrilly, R. Busquet, La Provence au Moyen Âge, p. 297, 310

MHP, Leges municipales, col. 123-126

B 400

B 147, fol. 19/164

1 H 1143, fol. 33v-37v

33v-35

12 juin 1296, Naples, publication Aix 22 septembre

Super notariis creandis / Super medicis et cyrurgicis.

Inordinatam et effrenatam pariter… / Saepe contingit ut quem quis ad medelam langoris…

48-49

R. Aubenas, Étude sur le notariat au Moyen Âge et sous l'Ancien Régime, Aix-en-Provence, 1931, no 7, p. 206

B 147, fol. 164-168/20-20v

35-43

20 mars 1304, Naples, publication Aix 12 novembre

Statuta domini Petri de Ferrariis cum literis domini Karoli secundi et sui senescalli

50-61

MHP, Leg. mun., 1, col. 135-143

GCNN, Arles, no 426 [partiel]

B 426

B 428 [promulgation]

B 2, 201-204v et 204v-205

B 147, fol. 59-64, 81-92, 106-111

B 188, fol. 29v (publication 12 novembre 1304)

B 1404, fol. 3-3v, 4, 7-7v

1 H 1143, fol. 40-49

BnF, ms lat 11078, 14 f. [enregistrement du viguier de Tarascon]

BM Arles, ms 125, p. 47

43-45v

17 mai 1306, lettre exécutoire de Jean Cabassole, Aix, 5 juin 1306, publication Sospel 15 janvier 1307

Declaratio statutorum regiorum et modificatio eorum super officio notariorum et creditorum presertim usurariorum non restituentium debitoribus instrumenta.

Inter alias constitutiones…

61-64

V.-L. Bourrilly, R. Busquet, La Provence au Moyen Âge, p. 305

B 142, fol. 155v-158

B 147, fol. 116-122/60/64

1 H 1143, fol. 49-51v

45v-50

25 juin 1306, lettre exécutoire de Jean Cabassole

Statuta edita per Robertum ducem Calabrie et vicarium generalem.

Nostro tempore laboravit… / Constitutiones laudabiles…

64-70

V.-L. Bourrilly, R. Busquet, La Provence au Moyen Âge,, p. 305

B 142, fol. 155v-158

B 147, fol. 188-190v/89v-92/116-116v/194-194v/195

1 H 1143, fol. 52-56v

50-58

25 mai 1310, publication Aix 4 novembre 1310

Statuta Roberti

70-80

V.-L. Bourrilly, R. Busquet, La Provence au Moyen Âge, p. 314-315, 337

J.-P. Boyer, « Le droit civil », p. 82

F. Cortez, p. 138-139

B 440

B 147, fol. 39-44v/46-47/152-158v/241-246v

1H 1143, fol. 59-67

2 H 635 (frag.)

 

58-59

6 mai 1306, Marseille, publication 17 mai

De instrumentis redendis parte debiti soluta.

Creditorum et usurariorum fraudibus…

80-81

V.-L. Bourrilly, R. Busquet, La Provence au Moyen Âge, p. 305

B 142, fol. 155v-158

B 147, fol. 195-195v

1 H 1143, fol. 57-57v

59v-61v

c. 1246-1265

Super statu advocatorum.

Haec est forma tradita…

82-84

V.-L. Bourrilly, R. Busquet, La Provence au Moyen Âge, p. 275 n. 1

B 206, fol. 5-6

B 2, fol. 198v-199v

B 147, fol. 124v-126v/203v/205v

61v-63

mai 1259

Super statu tabellionum.

Super officio tabellionis ita ordinatum est…

84-86

G. Giordanengo, « Arma legesque colo. L’État et le droit », p. 71

B 206, fol. 10v-11v

1 H 1143, fol. 23-24v

63v-64

8 février 1294, publication Grasse 16 septembre 1294

Super blasfemiis et parjuriis.

Omne nobis est studium…

87-88

V.-L. Bourrilly, R. Busquet, La Provence au Moyen Âge, p. 311

B 398

B 147, fol. 182-186

64v-97v

3 décembre 1337, monastère de Saint-Ruf

Concile interprovincial de Saint-Ruf

88-128

GCNN, Arles, no 1538, col. 640-655

 

 

 

 

Bibliographie


Thierry Pécout